Begrip wildcard / jokerteken

Een wildcard is een teken of tekens die in een zoekopdracht kunnen worden gebruikt en die iedere letter kunnen voorstellen. Men noemt dit ook wel 'jokertekens' omdat dit teken door elk ander karakter vervangen kan worden, net als bij pesten. Bekende tekens zijn een asterisk ( * ) en het vraagteken ( ? ). Dit is afhankelijk van de software die je gebruikt. Een wildcard kan gebruikt worden voor het zoeken naar bestanden op een Unix, DOS of Windows computer, maar ook in complexe database software.

De asterisk *

De asterisk is afkomstig van het Griekse asteriskos en betekent 'sterretje'. Het is een typografisch symbool in de vorm van een sterretje met vijf of zes punten. Deze wildcard gebruik je ter vervanging van één of meerdere letters in je zoekterm. Je kunt het teken vooraan de zoekterm zetten. Bijvoorbeeld *manage, levert 'management' en 'mismanagement' op. Het teken kan ook in het midden worden geplaatst: an*iteit. Deze zoekterm levert onder andere 'anonimiteit' en 'animositeit' op. Tot slot kun je de asterisk ook aan de achterzijde zetten. Als je appel* gebruikt, krijg je 'appel', 'appelboom', 'appelsap' als resultaat. Probeer niet te vroeg of te laat in je zoekterm het teken ( * ) te gebruiken. Als je bijvoorbeeld op zoek bent naar informatie over obesitas, type dan 'obes*' en niet bijvoorbeeld 'ob*'. Dan krijg je te weinig resultaten.

Het vraagteken ?

De wildcard ( ? ) gebruik je ter vervanging van exact één karakter. Je kunt dit teken gebruiken achteraan het woord en in sommige databanken ook midden in een woord. Als je de zoekterm suiker? intypt, krijg je alle resultaten van het woord 'suiker' gecombineerd met vier willekeurige andere tekens erachter. Zoals suikerbiet, suikerriet en 'suikerwafel'. Je kunt ook vaak het vraagteken midden in het woord zetten: b?d. Dat levert onder andere 'bad' en 'bod' op, maar niet 'bood'. Een goed gebruik van deze wildcard levert precies je gewenste zoekresultaten op.

Wildcard in webdesign en websites

Wildcards worden niet alleen gebruikt bij het zoeken in bestanden of databases. Ook bij websites en webdesign komen ze voor. In webservers en domeinnamen gebruik je bijvoorbeeld een wildcard in de vorm van een sterretje om meerdere subdomeinen in één keer te dekken. Denk aan *.voorbeeld.nl waarmee je zowel blog.voorbeeld.nl als shop.voorbeeld.nl kunt laten verwijzen naar dezelfde server. Dat maakt het beheer eenvoudiger en voorkomt dat je elk subdomein apart hoeft te registreren.

Ook bij zoekfuncties op websites spelen wildcards een rol. Een goed ingerichte zoekfunctie kan gebruikers de mogelijkheid geven om met jokertekens te zoeken. Dat helpt bezoekers sneller relevante resultaten te vinden, zelfs als ze de exacte schrijfwijze van een woord niet weten. Voor ontwikkelaars en webdesigners is het daarom belangrijk om te bepalen of en hoe wildcards in de zoekfunctie worden ondersteund. Dit kan de gebruikservaring aanzienlijk verbeteren.

Wildcards in CSS

In CSS kun je met een wildcard stijlen toepassen op meerdere elementen tegelijk, zonder dat je elk element apart hoeft te benoemen. Dit kan handig zijn wanneer klassen of ID’s op elkaar lijken.

Stel dat je verschillende knoppen hebt met class als btn-primary, btn-secondary en btn-danger. In plaats van elke klasse apart te stylen, kun je een wildcard gebruiken:

Hier selecteert [class^="btn"] alle elementen waarvan de class begint met “btn”. Daardoor krijgen alle knoppen dezelfde basisstijl, terwijl je toch de vrijheid houdt om per knop extra stijlen toe te voegen.

Zo helpt de wildcard om code korter en overzichtelijker te maken, wat vooral handig is bij grotere websites.