Wat betekend TTFB?

TTFB staat voor: "time-to-first-byte". De time to first byte is de tijd tussen het HTTP-request en de eerste byte die terug verstuurd wordt naar je webbrowser. Deze wordt altijd gemeten inclusief de DNS-lookup van je website. Een DNS lookup is de vertaling van een website naar een IP-adres. Als je bijvoorbeeld de URL www.google.nl intypt in je webbrowser, dan wordt er door middel van een DNS lookup gekeken op welke server www.google.nl draait en deze wordt vertaald naar een IP-adres dat voor elke server uniek is, bijvoorbeeld: 172.217.168.227. Zonder de DNS lookup zou je dus geen www.google.nl in hoeven typen, maar 172.217.168.227 om op www.google.nl uit te komen.

Welke oorzaken kan een hoge TTFB hebben?

Doordat de TTFB grote invloed heeft op de laadtijd van je website en deze een grote rol speelt voor je ranking in Google is het dus van groot belang dat je de TTFB van je website zo laag mogelijk houdt. Enkele factoren die invloed hebben op je TTFB zijn:

• Hosting partij / kwaliteit en snelheid van je VPS (denk ook aan de software op je server, draai je nog op de oude versie PHP 5.6 of zit je al op PHP 7.4 of zelfs PHP 8). Ook het aantal websites dat op één VPS of server draait is van belang. Als er teveel websites op één server draaien zal de TTFB ook oplopen.
• Locatie van je hosting partij. Als je een goedkope hosting partij hebt in Amerika of zelfs Duitsland dan heeft dit invloed op de DNS lookup van je website. De lookup moet eerst helemaal vanuit Nederland het IP-adres van de server in Amerika opvragen en vervolgens terug sturen naar Nederland. Het gaat hier maar om miliseconden maar elke miliseconden telt. Het beste is dus om je server of hosting in het land onder te brengen waar de meeste bezoekers vandaan komen.
• Rommelige code, door gebruik te maken van schone en geoptimaliseerde code kan de uitkomst van je pagina (het deel dat een bezoeker uiteindelijk te zien krijgt) een stuk sneller geladen worden en heeft dit dus positieve invloed op je TTFB.
• Houd het aantal database queries zo laag mogelijk. Dit is een veel voorkomend probleem. Je hebt een simpele website maar voordat deze geladen is worden er tientalle database queries gemaakt. Elke query moet opnieuw verbinding leggen met de server en de uitkomst berekenen en terug sturen. Door het aantal queries zo laag mogelijk te houden voorkom je lange laadtijden en een hoge TTFB.
• Het aantal HTTP request laag houden. Veel thema's en vooral de zogeheten multi purpose thema's bevaten veel overbodige code. In sommige vallen worden er 50 tot 100 verschillende CSS en JavaScript bestanden ingeladen. Door bestanden die niet gebruikt worden te verwijderen of bestanden samen te voegen tot één bestand verlaag je ook de TTFB van je website. Eventueel met handige caching tools zoals hieronder omschreven.
• Maak gebruik van caching / optimalisatie tools. Caching tools kunnen bepaalde uitkomsten van pagina's opslaan en JavaScript of CSS bestanden combineren. Hiermee kun je de laadtijd van je website enorm verlagen!

TTFB verbeteren met caching plugins

De meest eenvoudig manier om de TTFB van je website te verbeteren (naast op zoek te gaan naar een goede hosting partij). Is het gebruik maken van caching plugins. Deze plugins slaan de uitkomst van pagina's op, zonder caching plugin wordt iedere pagina bij elke klik compleet nieuw opgebouwd. Als je bijvoorbeeld een webshop hebt wordt er meerdere keren verbinding gemaakt met de database om producten en prijzen op te halen. Met een caching plugin worden de producten en prijzen als het ware opgeslagen zodat ze direct aan de bezoeker getoond kunnen worden.

Een ander voordeel van veel caching plugins is dat ze JavaScript en CSS bestanden combineren. Als je website gebouwd is met een thema dan is de kans groot dat er tientalle JavaScript en CSS bestanden ingeladen, vaak alleen al om het design van je website weer te geven. Voor elk bestand moet een losse verbinding met de server gemaakt worden en dus ook een DNS lookup zoals hierboven omschreven. Dit kun je deels af vangen door gebruik te maken van DNS prefetch. Maar het beste is om zoveel mogelijk Javascript en CSS bestanden samen te voegen tot één bestand en vervolgens te minimaliseren.

TTFB WordPress website verbeteren

Een goede caching plugin om de complete snelheid (maar ook zeker de TTFB van je website) is WP Rocket. WP Rocket is een betaalde plugin waar je in eerste instantie vrij gemakkelijk de laadttijd van je Wordpress website mee kunt verlagen. Maar de plugin biedt ook uitgebreide opties zoals bijvoorbeeld het uitsluiten van bepaalde Javascript of CSS bestanden die je niet wilt samenvoegen tot één bestand (bijvoorbeeld omdat hiervan je Wordpress thema niet meer werkt).

Hoe test je de TTFB van je website

De TTFB kun je eenvoudig meten met gratis tools. Bekende voorbeelden zijn PageSpeed Insights van Google, GTmetrix en WebPageTest. Deze tools tonen de laadtijd van je website en geven apart de TTFB weer. Zo zie je snel of er verbeterpunten zijn. Veel browsers hebben ook ontwikkelaarstools waarmee je de TTFB direct kunt uitlezen.

Hoe optimaliseer je de TTFB van je website

De TTFB hangt sterk samen met de techniek achter je site. Een snelle en stabiele hostingpartij is de eerste stap. Kies bij voorkeur een server die dicht bij je belangrijkste doelgroep staat. Houd daarnaast je software up-to-date. Oude versies van PHP of een verouderde database vertragen de eerste byte onnodig. Let ook op de plugins en thema’s die je gebruikt. Verwijder overbodige uitbreidingen en beperk het aantal database-queries. Hoe minder losse bestanden en verzoeken er zijn, hoe sneller de eerste byte kan worden teruggestuurd.

Als je een website hebt op een oud of groot framework kan dit de TTFB van je website ook sterk beïnvloeden. Evenals een WordPress website met veel plugins of die niet up-to-date is gehouden.

Waarom de TTFB belangrijk is voor je website of webshop

Naast de FCP is ook de TTFB (Time To First Byte) een belangrijk onderdeel van de snelheid van je website. De TTFB meet de tijd tussen het moment dat iemand je website bezoekt en het moment dat de eerste byte data vanaf de server wordt ontvangen. Een trage TTFB betekent dat je server langzaam reageert. Dat vertraagt het volledige laadproces van je website.

Een lage TTFB is vooral belangrijk voor webshops. Bezoekers klikken vaak door meerdere pagina’s, bijvoorbeeld van categorie naar product of naar de checkout. Elke klik zorgt voor een nieuw serververzoek. Als de server telkens traag reageert, loopt de totale laadtijd snel op. Dat kost je niet alleen bezoekers maar ook omzet.

De oorzaak van een hoge TTFB ligt vaak bij een trage hostingpartij, een overbelaste server of een website met te veel onnodige plugins. Een goede hosting en een efficiënt opgebouwde website zorgen ervoor dat de server snel reageert. Dit maakt je website niet alleen sneller maar ook stabieler.

Wil je weten hoe jouw TTFB scoort? Je kunt deze meten met dezelfde tools als hierboven. Vooral WebPageTest en GTmetrix geven een duidelijk overzicht van de TTFB. Zo zie je direct of je website technisch goed in elkaar zit of dat er winst te behalen valt.